Bài 1 - Nguyên lý của mạch khuếch đại công suất sắc

 1 - Nguyên lý mạch khuếch đại công suất sắc

• Khuếch đại ba tín hiệu mầu R,G,B  lên biên độ đủ lớn cung cấp cho ba Katôt đèn hình => điều khiển dòng phát xạ để tái tạo lại hình ảnh mầu .
• Khuếch đại ba tín hiệu mầu R-Y, G-Y, B-Y và trộn với tín hiệu Y.

Mạch khuếch đại công suất sắc vừa khuếch đại
các tín hiệu R-Y, G-Y, B-Y vừa trộn với tín hiệu Y

• Nguồn cung cấp cho mạch là 180V được lấy từ cao áp
• Ba tín hiệu mầu thiếu chói là R-Y, G-Y, B-Y được đưa vào ba chân B của ba đèn khuếch đại công suất .
• Tín hiệu chói Y được chia làm 3 đường và đưa vào 3 chân E của 3 đèn công suất, trong đó đường đi vào đèn G qua trở cố định còn đường đi vào hai đèn R và B đi qua biến trở R.Drive và B.Drive để chỉnh cân bằng tín hiệu chói .
• Các biến trở R.Bias, G.Bias, B.Bias có tác dụng cân bằng trắng khi đèn hình có độ phát xạ của ba tia bị lệch, làm cho mầu bị sai . Khi ta chỉnh các triết áp Bias => độ dẫn của đèn công suất thay đổi => điện áp một chiều trên Katôt thay đổi => và độ phát xạ thay đổi .
• Điện áp làm việc trên các đèn công suất là
   UBE » 0,6V
   UCE  »  ( 100V đến 150V )

Mạch khuếch đại công suất sắc chỉ khuếch đại
ba tín hiệu mầu R,G,B đã có thành phần chói trộn sẵn .

• Các tín hiệu mầu đã được trộn với tín hiệu chói trên mạch ma trận trên IC tổng tạo thành các tín hiệu R,G,B  các tín hiệu này được đưa đến chân B của các đèn khuếch đại công suất sắc .
• Các triết áp Drive thay đổi trở kháng từ chân E xuống Mass => từ đó thay đổi hệ số khuếch đại của đèn .
• Các triết áp Bias thay đổi điện áp một chiều đưa vào chân E => từ đó thay đổi độ dẫn của các đèn => thay đổi áp một chiều trên Katôt .
• Mạch này vẫn có điện áp nuôi là 180V
• Điện áp làm việc trên các đèn công suất là
   UBE » 0,6V
   UCE  »  ( 100V đến 150V )

  2 - Vị trí của mạch khuếch đại công suất sắc trên máy

 Tất cả các máy đều có mạch khuếch đại công
suất sắc nằm trên vỉ đuôi đèn hình

Vỉ đuôi đèn hình nhìn từ phía trước

Vỉ đuôi đèn hình nhìn từ phía sau

  3 - Mạch khuếch đại công suất sắc trên máy National TC485XR

Mạch khuếch đại công suất sắc máy National TC485XR

• Máy National TC485XR có ba tín hiệu mầu được trộn sẵn với tín hiệu chói trước khi đưa tới tầng khuếch đại công suất sắc, vì vậy tầng khuếch đại công suất sắc chỉ khuếch đại ba tín hiệu R, G, B
• Các biến trở R357, R358, R359 là các biến trở Bias điều chỉnh cân bằng trắng
• Các biến trở R369, R371 là các biến trở Drive điều chỉnh cân bằng tín hiệu của ba đường .
• Điện áp 12V cung cấp cho mạch Bias
• Điện áp 180V cung cấp cho tầng khuếch đại công suất sắc .

  4 - Mạch khuếch đại công suất sắc máy Samsung đời trung

Mạch khuếch đai công suất sắc trên máy Samsung đời trung

• Ở mạch khuếch đại công suất sắc trên ta thấy có tín hiệu chói đi đến, tín hiệu chói được chia làm 3 đường sau đó đi đến chân E của ba đèn công suất sắc . các biến trở VR531 và VR532 là các biến trở cân bằng tín hiệu chói
• Các biến trở VR533, VR534, VR535 là các biến trở Bias có tác dụng cân bằng trắng
• Các đèn Q531, Q532, Q533 khuếch đại công suất cho 3 mầu R,G,B

   5 -  Mạch khuếch đại công suất sắc máy Samsung vina
        CS2040,CS5085

Mạch khuếch đại công suất sắc máy
Samsung vina CS2040, CS5085

• Mạch khuếch đại công suất sắc trên ta thấy ba đèn công suất nay được tích hợp trong một IC duy nhất
• Điện áp nuôi cho mạch vẫn là 180V đưa vào chân 6 IC
• Ba tín hiệu R, G, B được đưa vàp ba chân 1,2,3 của IC , ba tín hiệu sau khi khuếch đại được lấy ra trên các chân 7,8,9 của IC
• Chân SP đi vào chân 5 IC là chân Mute hình, mỗi khi ta chuyển kênh , vi xử lý đưa ra chân này mức điện áp cao để cắt tín hiệu chói làm tắt ánh sáng trên màn hình

  6 - Các bệnh thường gặp của mạch khuếch đại công suất sắc
  Nếu ta biết rằng khi hỏng các linh kiện trên mạch khuếch đại công suất sắc => sẽ sinh hiện tượng gì thì khi gặp hiện tượng đó ta cũng sẽ biết được nguyên nhân theo suy luận ngược lại  .
    Dưới đây là các  hư hỏng thường gặp
  1. Máy bị mất nguồn 180V cung cấp cho mạch khuếch đại công suất sắc
  Phân tích : Khi mất nguồn 180V dẫn dến
       => Điện áp trên 3 Katôt bị giảm thấp chỉ còn vài Vol ( còn vài Vol là do dòng điện từ Anôt bay về )
       => Độ phát xạ trên 3 Katôt tăng mạnh đến mức cực đại
       => Dẫn đến hiện tượng màn ảnh sáng trắng có tia quét ngược, không có hình

Hiện tượng khi mất nguồn 180V cung cấp
 cho mạch khuếch đại công suất sắc

   2. Một đèn khuếch đại công suất ( giả sử đèn mầu xanh lơ ) bị lỏng chân , hoặc bị hỏng không hoạt động .

  Phân tích : Khi hỏng một tầng khuếch đại mầu xanh lơ dẫn đến
      => Tín hiệu mầu xanh lơ không thể đi đến được Katôt B ngoài ra do đèn B không hoạt động nên điện áp trên chân C đèn B tăng = 180V điện áp trên KB = 180V => làm cho KB có độ phát xạ giảm thấp.
     => Dẫn đến mất hoàn toàn mầu xanh lơ trên màn hình, các mầu khác cũng bị sai do mất thành phần xanh lơ trộn vào, màn ảnh ngả sang mầu vàng .

Máy bị hỏng tầng khuếch đại công suất sắc mầu
 đỏ , dẫn đến mất mầu đỏ trên màn hình .

   3. Một đèn khuếch đại công suất ( giả sử đèn mầu đỏ ) bị chập .

  Phân tích : Khi bị chập đèn công suất mầu đỏ dẫn đến
        => Điện áp chân C đèn công suất R giảm sấp sỉ 0V
        => Độ phát xạ của KR tăng cực đai
        => Mà ảnh đỏ rực và mầu đỏ phát xạ mạnh làm át đi hình ảnh của hai tín hiệu còn lại
       => Mất hình , màn sáng đỏ rực và có tia quét ngược .

Hiện tượng khi bị mất điện áp trên Katôt R

  7 - Quá trình phân tích và tổng hợp tín hiệu

    1) Nhìn lại quá trình điều chế tín hiệu mầu ở đài phát

Camera thu lại bức ảnh mầu theo nguyên lý quét ảnh

Bức ảnh đầy đủ mầu sắc được phân tích thành 3 bức ảnh
đơn sắ thông qua hệ thống kính phản xạ và kính lọc
 mầu, sau đó được các ống Vidicon quét để lấy ra
 tín hiệu R,G,B

Tín hiệu R,G,B được mạch ma trận phân tích tiếp thành tín
hiệu chói Y và các tín hiệu mầu thiếu chói  R-Y, G-Y,
B-Y  các tín hiệu mầu thiếu chói này tiếp tục được điều
chế vào sóng mang C tạo thành tín hiệu sóng mang
mầu, cuối cùng đem cộng tín hiệu Y lại với tín hiệu C
 để thu được tín hiệu Video tổng hợp .

  2) Sơ đồ tổng quát mạch khuếch đại công suất sắc ở Ti vi
  1. Mạch khuếch đại công suất sắc khuếch đại các tín hiệu R,G,B đã được trộn sẵn .

Tín hiệu Video tổng hợp từ sau IC chuyển mạch có dạng
 hoàn toàn tương tự như tín hiệu đầu ra của máy quay
Camera, tín hiệu này là một tín hiệu tổng hợp gồm tín hiệu
 chói Y, tín hiệu mầu C và các tín hiệu xung đồng bộ, tín
 hiệu Y được tách ra đi đến khối xử lý tín hiệu chói, tín
 hiệu C được đưa đến khối giải mã mầu để giải mã lấy ra
các tín hiệu R-Y, G-Y, B-Y,  sau đó ba tín hiệu này lại được
 trộn với tín hiệu Y  trên mạch ma trận để tạo thành các tín
hiệu R, G , B các tín hiệu R,G,B được tầng khuếch đại
 công suất sắc khuếch đại rồi đưa ra đèn hình .

    2. Mạch khuếch đại công suất sắc khuếch đại các tín hiệu R-Y, G-Y, B-Y và trộn với tín hiệu chói .

Mạch này cũng tương tự như trên nhưng mạch khuếch
đại công suất sắc đã gộp cả chức năng của mạch
 ma trận vào làm một